Trong giai đoạn đầu tìm hiểu về hành trì thiền, người ta thường đặt ra câu hỏi điển hình rằng: “Làm thế nào để thực hành thiền một cách chuẩn xác?” Xuyên suốt nội dung các Ngài Mahasi bài giảng, Ngài tránh dùng những thuật ngữ triết học xa rời thực tế, mà thay vào đó là lời khuyên hết sức thực tiễn: cần ghi nhận rõ rệt mọi diễn biến của thân tâm tại thời điểm hiện tại.
Trong hệ thống Ngài Mahasi cho người mới, thiền không phải là việc tìm kiếm sự an lạc hay tĩnh lặng đặc biệt. Cốt lõi của thiền chính là sự thấu thị minh bạch. Mọi cử động của thân đều cần được nhận diện rõ rệt. Mọi luồng tư tưởng phát sinh đều phải được hay biết minh bạch. Khi có khó chịu, biết khó chịu. Sự tỉnh giác này là yếu tố căn bản để hình thành tuệ giác.
Ngài Mahāsi thường xuyên nhắc nhở người mới khởi sự từ các yếu tố sơ đẳng nhất. Chuyển động của hơi thở thông qua sự phồng xẹp của cơ bụng, trở thành đối tượng tập trung chủ đạo bởi sự thường trực và tính rõ ràng. Khi hành giả biết rõ “phồng, xẹp” một cách liên tục, tâm dần dần bớt tán loạn và trở nên sáng hơn. Lúc tâm rời khỏi bụng, hãy đơn giản ghi nhận “nghĩ” và quay lại vị trí cũ. Đừng để sự bực bội hay nhu cầu phân tích làm gián đoạn việc thực hành.
Xuyên suốt nội dung các Ngài Mahasi bài giảng, Ngài nhấn mạnh rằng điều quan trọng không phải là thời gian ngồi thiền bao lâu, mà là mức độ hiện diện của sự tỉnh giác. Việc thực hành đúng đắn trong thời gian ngắn có giá trị hơn nhiều so với việc ngồi lâu mà thiếu chánh niệm. Chính vì thế, hành giả sơ cơ không cần thiết phải gượng ép một cách get more info cực đoan, mà nên chú ý đến tính liên tục và tinh thần bền bỉ.
Khía cạnh đặc sắc của phương pháp Ngài Mahasi cho người mới nằm ở việc không khu biệt sự tu tập trong tư thế tọa thiền. Tỉnh giác được duy trì xuyên suốt trong cả đi, đứng, nằm và ngồi. Kể cả lúc ăn cơm, lau dọn hay thảo luận cùng người khác, nếu có chánh niệm, đó vẫn là thiền. Nhờ vậy, người hành giả dần học cách sống tỉnh thức giữa đời thường.
Khi thực hành đúng theo lời dạy trong Ngài Mahasi bài giảng, người tu tập sẽ bắt đầu thấu hiểu một đạo lý căn bản: tất cả các pháp đều mang tính chất sinh và diệt. Các cảm giác sẽ tan đi, ý nghĩ sẽ biến mất, và cảm xúc cũng không tồn tại vĩnh cửu. Tuệ giác này không phát sinh qua việc phân tích mà qua sự cảm nhận trực diện. Điều này giúp làm suy yếu sự bám chấp và những phản xạ tâm lý cố hữu.
Dành cho các hành giả mới, đạo lộ mà Ngài Mahasi cho người mới vạch ra là con đường an toàn và chân thật. Đừng vội vã tin tưởng, cũng đừng nôn nóng chờ đợi thành tựu. Chỉ cần tuân thủ phương pháp, duy trì sự quán chiếu và kiên nhẫn chờ tuệ giác nảy nở. Đây chính là điểm tinh yếu trong những lời huấn thị đơn sơ nhưng sâu sắc của Ngài Mahāsi.